TATME- nowa szansa uniknięcia stomii

Główną obawą chorych cierpiących na raka jelita grubego i odbytnicy jest potencjalna konieczność wyłonienia sztucznego odbytu. Dochodzi do tego najczęściej w sytuacji gdy nowotwór zlokalizowany jest w dolnej części odbytnicy, niedaleko górnego brzegu mięśnia zwieracza odbytu. Do niedawna jedynym sposobem leczenia stosowanym w takim przypadku było wycięcie odbytnicy wraz ze zwieraczami (tzw. amputacja odbytnicy), co skazywało chorego na posiadanie sztucznego odbytu do końca życia. Jednakże ciągły postęp nauk medycznych, techniki i rozwój umiejętności chirurgów pozwolił na wprowadzenie alternatywnego rozwiązania.

Około 20 lat temu opracowano technologię małoinwazyjnych operacji przezodbytowych TATME (Transanal Total Mesorectal Excision). Jest to zaawansowana technika chirurgiczna wykorzystywana w leczeniu nisko położonych raków odbytnicy. Łączy ona tradycyjną laparoskopową resekcję górnej części odbytnicy z resekcją jej dolnej części wykonywaną technikami minimalnie inwazyjnymi z dostępu przez odbyt. Podczas TATME chirurg używa narzędzi laparoskopowych do przeprowadzenia częściowej resekcji odbytnicy od strony brzucha, a następnie specjalnej platformy umożliwiającej dostęp operacyjny przez odbyt do dolnej części odbytnicy. Ta technika pozwala na minimalizację uszkodzenia otaczających tkanek i nerwów oraz ułatwia dokładne wycięcie guza i regionalnych węzłów chłonnych zawartych w obrębie tzw. mesorectum. Dzięki tej metodzie uzyskuje się nie tylko większą radykalność onkologiczną ale możliwe jest wykonanie bardzo niskiego tzw. zespolenia czyli zeszycia końców jelita po resekcji guza. W skrajnych przypadkach usuwa się nawet mięsień zwieracz wewnętrzny odbytu.

TATME jest stosowana w operacjach wycięcia nisko położonych guzów odbytnicy., gdyż dostęp od strony odbytu pozwala maksymalnie obniżyć poziom resekcji przy zachowaniu radykalizmu onkologicznego. Technika ta założenia powinna przynosić co najmniej porównywalne do amputacji odbytnicy wyniki onkologiczne przy zachowaniu dobrej jakości życia pacjenta, który ponadto unika wyłonienia na stałe definitywnego sztucznego odbytu (stomii), rozległej blizny na brzuchu, a w przyszłości przepuklin pooperacyjnych występujących u znacznego odsetka operowanych klasycznie.

Decyzja o zastosowaniu TATME lub innej techniki chirurgicznej zależy od indywidualnej oceny stanu ogólnego pacjenta oraz położenia i zaawansowania nowotworu. Podejmuje ją zespół lekarzy specjalizujących się w leczeniu raka odbytnicy, gdyż TATME to zaawansowany zabieg wymagający odpowiedniej wiedzy i dużego doświadczenia chirurgicznego. Pacjenci z diagnozą raka odbytnicy powinni konsultowani właśnie w takich wybranych ośrodkach onkologicznych.

Procedura TATME, po latach zdobywania doświadczeń, stała się jedną z rutynowo już stosowanych metod leczenia raka odbytnicy w Oddziale Zabiegowym Kliniki Chirurgii Układu Pokarmowego i Guzów Neuroendokrynnych Narodowego Instytutu Onkologii, mieszczącym się przy ulicy Wawelskiej 15 w Warszawie. Rejestracja naszej Poradni Chirurgii Onkologicznej jest dostępna po telefonem 22-5709260 i może ona wyznaczyć termin wizyty konsultacyjnej dla wszystkich chorych z nowotworami układu pokarmowego, w tym raka odbytnicy. Do zarejestrowania, zgodnie z wymogami Narodowego Funduszu Zdrowia, niezbędne jest skierowanie do Poradni Chirurgii Onkologicznej lub tzw. „Zielona Karta” (karta Dilo- Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego). Oba dokumenty choremu z podejrzeniem lub potwierdzeniem choroby nowotworowej wystawia lekarz POZ (Podstawowej Opieki Zdrowotnej), najczęściej Lekarz Rodzinny.

Autor
Dr n. med. Grzegorz Nawrocki
Koordynator II-go Oddziału Zabiegowego Kliniki Chirurgii Układu Pokarmowego i Guzów Neuroendokrynnych
oraz Centrum Kompetencji – Colorectal Cancer Unit (CCU)
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie
Warszawa, ul. Wawelska 15